Ελεύθερη Απόδοση στα Νέα Ελληνικά:
Όσον αφορά τις ονομασίες των διαφόρων τοποθεσιών που αναφέρονται παρακάτω, δεν μπορούμε να πούμε σχεδόν τίποτα ιστορικά, εκτός από μερικές που πήραν τα ονόματά τους από εξαιρετικά ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα, η τοποθεσία “Μακελάρι”, λέξη που σημαίνει σφαγείο, ονομάστηκε έτσι από κάποιο άγνωστο δράμα που πιθανόν να συνέβη εκεί. Όπως μου είπε ο κ. Ν. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος το είχε ακούσει από τον πατέρα του και δάσκαλό μου Αθανάσιο Χρυσοχοΐδη, λέγεται ότι κατά τη διάρκεια μιας εξέγερσης κρεμάστηκαν σε ψηλά ελαιόδεντρα στην περιοχή πρόκριτοι του χωριού από τους Τούρκους. Μάλιστα, όπως μου είπε ο ίδιος, οι κρίκοι από τα σχοινιά υπάρχουν ακόμα στα δέντρα.
Ομοίως, οι δύο τοποθεσίες προς τη Ζαγορά, η “Καλύβα του Μπασδέκη” και η “Καλύβα του Κασσαβέτη”, πήραν τα ονόματά τους: η πρώτη από την καλύβα του Μπασδέκη που χτίστηκε περίπου το 1840 και χρησίμευε ως στρατιωτικός σταθμός των επαναστατών. Το όνομα δόθηκε προς τιμήν του αρχηγού εκείνης της περιοχής, του Μπασδέκη. Η δεύτερη (του Κασσαβέτη) από την καλύβα που χτίστηκε εκεί από τον Ιωάννη Κασσαβέτη, ο οποίος με δικά του έξοδα κατασκεύασε το δρόμο από τον Βόλο προς τη Ζαγορά το 1856.
Άλλες τοποθεσίες ονομάστηκαν από διάφορα εξωκλήσια και από διάφορα πρόσωπα.
Έτσι, έχουμε τις παρακάτω τοπωνυμίες:
Α. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Αγριά:
1. Ο Σταυρός
2. Η Σαπουνόπετρα
3. Ο Άγιος Ευθύμιος
4. Η Παναγίτσα
5. Το Αυλάκι
6. Τα Τριβελέϊκα
7. Τα Πλάκες
8. Οι Σερβανάτες
9. Ο Σταυρός (2)
10. Το Μετόχι
11. Η Γέφυρα του Βρύχωνος του Αγίου Λαυρεντίου
12. Τα Κτένια
13. Τα Τσιφλίκια
14. Το Κναβάκι
15. Τα Βροχιά
16. Οι Τραγάνες
17. Τα Χάνια
18. Η Δραγασιά
19. Τα Βαρκά
20. Το Παλιοκκλήσι
21. Η Αγριά
Β. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Κάτω Λεχώνια:
Μέχρι τις Σερβενάτες οι ίδιες τοπωνυμίες με Α.1-8. Έπειτα:
1. Το Χαλόρευμα
2. Ο Προφήτης Ηλίας
3. Οι Γούβες
4. Τα Κάτω Λεχώνια
Γ. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Άνω Λεχώνια:
Μέχρι Παναγίτσας οι ίδιες τοπωνυμίες με Α.1-4. Έπειτα:
1. Οι Άγιοι Πάντες
2. Οι Καψάλες
3. Οι Γουρνιτσιές
4. Οι Μπουρνάζες
5. Τα Κυριαζέϊκα Χωράφια
6. Τα Παπαδημητρέϊκα
7. Τα Κουκουσλέϊκα
8. Τα Άνω Λεχώνια
Δ. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Καραμπάσι:
Μέχρι Γουρνιτσιάς οι ίδιες τοπωνυμίες με Γ.1-4. Έπειτα:
1. Οι Άνω Μπουρνάζες
2. Το Τζαμί
3. Το Παλιόκαστρο
4. Το Καραμπάσι
Ε. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Άγιο Γεώργιο:
1. Το Ασπρόχωμα
2. Του Γιαννιού Συκιές
3. Οι Τσαγκάρες
4. Το Κακοσκάλι
5. Η Κουφάλα
6. Ο Χείμαρος της Κουφάλας
7. Ο Άγιος Ιωάννης
8. Η Μονή των Ταξιαρχών
9. Ο Άγιος Γεώργιος
ΣΤ. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Δράκεια:
1. Η Χατζίνη
2. Του Παπαγγέλου
3. Η Γόρη
4. Το Γεφύρι του Αγίου Λαυρεντίου
5. Η Αγία Τριάδα
6. Η Δράκεια
Ζ. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Ζαγοράν:
1. Ο Σταυρός
2. Τα Ισιώματα
3. Η Μάνα Νερού
4. Τα Ξυνά Νερά
5. Η Τρανή Οξυά
6. Του Μπασδέκη η Καλύβα
7. Του Κασσαβέτη η Καλύβα
8. Τα Βρωμονέρια
9. Η Γέφυρα Χείμαρρου Ζαγοράς
10. Η Ζαγορά
Η. Από Άγιο Λαυρέντιο προς Κισσό:
Μέχρι Καλύβας Μπασδέκη οι ίδιες τοπωνυμίες με Ζ.1-6. Έπειτα:
1. Το Μέγα Ίσιωμα
2. Τα Μεστόρια
3. Ο Άγιος Ευστάθιος
4. Ο Κισσός
Άλλες τοπωνυμίες:
1. Οι Μπολιάρες
2. Ο Βράχος του Καραουλάνη
3. Ο Λάκκος του Συλιναριού
4. Οι Ράχες
5. Ο Άγιος Ηλίας
6. Η Βαθαλάκα
7. Η Μακελάρι
8. Οι Ντριμάρες
9. Το Σκιαθάκι
10. Τα Κρεβάτια και πολλές άλλες, των οποίων τα ονόματα δεν κατορθώσαμε να μάθουμε.
Η συγκοινωνία του χωριού (περί το 1927) γίνεται κυρίως μέσω της οδού Αγίου Λαυρεντίου – Αγριάς, απόστασης 1 1/2 ώρας, η οποία βρίσκεται ήδη σε άθλια κατάσταση. Ευτυχώς, όμως, χάρη στην πρωτοβουλία του φιλοπρόοδου Προέδρου της Κοινότητας κ. Γ. Χρυσοχοΐδου και με δωρεά του πρεσβύτου κ. Δ. Μουμτζή ύψους 700.000 δραχμών, σχεδιάστηκε και χαράχτηκε αμαξιτός δρόμος από το Άγιο Λαυρέντιο προς τα Κάτω Λεχώνια, απόσταση 1 1/4 ώρας, ο οποίος θα ωφελήσει πολύ τους κατοίκους και θα συμβάλει σημαντικά στην προσέλκυση προσκυνητών και ξένων για παραθερισμό. Επίσης, άλλοι δρόμοι είναι:
• Η οδός προς τα Άνω Λεχώνια, βατή μέσω των ελαιοπερίβολων, σε απόσταση περίπου 1 1/2 ώρας.
• Η οδός προς τον Άγιο Γεώργιο, σε απόσταση περίπου 1 1/2 ώρας.
• Η οδός προς το Καραμπάσι, σε απόσταση περίπου 1 ώρας.
• Η οδός προς τη Δράκεια, σε απόσταση περίπου 1 ώρας.
• Η οδός προς τη Ζαγορά, που διασχίζει το Πήλιο, σε απόσταση περίπου 3 1/2 ωρών.
• Η οδός προς τον Κισσό, σε απόσταση περίπου 3 1/2 ωρών.
Το οδικό δίκτυο του χωριού:
Μέσα στο χωριό, με κέντρο την αγορά, υπάρχουν οι ακόλουθες οδοί:
• Η οδός Κωνσταντίνου Ζησοπούλου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του αειμνήστου Κωνσταντίνου Ζησοπούλου, βουλευτή που δολοφονήθηκε το 1913 στη μάχη του Δρίσκου.
• Η οδός προς τον Άγιο Απόστολο τον Νέο, που οδηγεί προς την εκκλησία του Αγίου.
• Η οδός προς το μοναστήρι, που οδηγεί προς βορρά, προς τη μονή του Αγίου Λαυρεντίου.
• Η οδός προς τη Σιμέϊκα.
• Η οδός προς την Αγριά.
• Η οδός προς τον Άγιο Γεώργιο.
Όλες οι οδοί είναι πλακοστρωμένες (καλντερίμια). Εκτός από τις προαναφερθείσες, υπάρχουν και άλλα σοκάκια που οδηγούν σε διάφορα σημεία του χωριού.
Σωκράτης Βαμβάκος
Ιστορικός – Λαογράφος
(1891 – 1972)
Πρωτότυπο Κείμενο:
Ὡς πρὸς τὰς ὀνομασίας τῶν διαφόρων θέσεων τὰς κατωτέρω εκτιθεμένας οὐδὲν σχεδὸν ἱστορικῶς δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν ἐκτὸς ἀπὸ μερικῶν ὧν αἱ ὀνομασίαι ἐδόθησαν ἀπὸ ἐξαιρετικὰ ἱστορικὰ γεγονότα ὡς π. χ. ἡ θέσις Μακελάρι λέξις ἥτις σημαίνει τὸ μακελειό, τὸ χασάπικο, ὠνομάσθη οὕτως ἀπὸ κάποιο ἄγνωστο δράμα τὸ ὁποῖον πιθανὸν νὰ συνέξῃ ἐκεῖ· καθὼς δὲ μοὶ εἶπεν ὁ κ. Ν. Χρυσοχοΐδης, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀκούσῃ παρὰ τοῦ πατρός του και διδασκάλου μου Αθανασίου Χρυσοχοΐδου, ὅτι κατά τινα ἐπανάστασιν ἐκρεμάσθησαν εἰς ὑψηλὰ ἐλαιόδενδρα παρὰ Τούρκων προύχοντες του χωρίου. Εὑρίσκονται δὲ καθὼς μοὶ εἶπεν ὁ ἴδιος καὶ οἱ κρίκοι ἀκόμη εἰς τὰ δένδρα. Ομοίως καὶ αἱ πρὸς Ζαγορὰν ὀνομαζόμεναι δύο θέσεις τοῦ Μπασδέκη ἡ Καλύβα καὶ τοῦ Κασσαβέτη ἡ Καλύβα, ὠνμάσθησαν οὕτως ἡ μὲν πρώτη, ἐκ τῆς Καλύβας τοῦ Μπασδέκη ἥτις ἐγένετο περὶ τὸ 1840 καὶ ἐχρησίμευεν ὡς στρατιωτικός σταθμὸς τῶν ἐπαναστατῶν, ἐδόθη δὲ τὸ ὄνομα πρὸς τιμὴν τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς περιφερείας ἐκείνης τοῦ Μπασδέκη Ἡ δὲ τοῦ Κασσαβέτη ὁμοίως ἐκ τῆς ἐκεῖ κτισθείσης καλύβας παρὰ τοῦ Ἰωάννου Κασσαβέτη ὅταν ἰδίοις δαπάναις ἔκαμε τὴν ἀπὸ Βόλου εἰς Ζαγορὰν ὁδόν κατὰ τὸ 1856. Αλλαι δὲ θέσεις ὠνομάσθησαν ἀ ὁ διάφορα ἐξωκκλήσια καὶ ἀπὸ διάφορα πρόσωπα.
Οὕτως ἔχομεν τὰς ἑξῆς τοπωνυμίας:
α ́. Ἀπὸ Ἅγιον Λαυρέντιον προς Αγριάν: 1) τὸν Σταυρόν, 2) την σαπόπετρα, 3) τον Αγιον Εὐθύμιον, 4) τὴν Παναΐτσα, 5) τὸ αὐλάκι, 6) τὰ τριβελέϊκα, 7) ταῖς Πλάκαις, 8) ταῖς Σερβανάταις. 9) τὸν Σταυρὸν, 10) τὸ Μετόχι, 11) τὴν Γέφυρα του Βρύχωνος τοῦ ̔Αγίου Λαυρεντίου, 12) τὰ Κτένια, 13) τα τσιφλίκια, 14) το Κναβάκι, 15) τὰ Βροχιά, 16) ταῖς τραγάναις, 17) τα Χάνια, 18) τὴ Δραγασιά, 19) τα Βαρκά, 20) το Παληοκκλῆσι καὶ 21) τὴν Αγριά.
β) Από Αγιον Λαυρέντιον πρὸς Κάτω Λεχώνια. Μέχρι Σερβενάταις αἱ ὡς ἄνω τοπωνυμίαι ἔπειτα 1) τὸ Χαλόρευμα, 2) ὁ Προφήτης Ηλίας, 3) Αἱ Γούβες, 4) τα Κάτω Λεχώνια.
γ) Από ̔́Αγιον Λαυρέντιος προς ̓́Ανω Λεχώνια μέχρι Παναΐτσας αἱ αὐταὶ ἔπειτα 1) Οι Αγιοι Πάντες, 2) Αι Καψάλες, 3) Αι Γουρνιτσιές, 4) Αἱ Μπουρνάζες, 5) Τὰ Κυριαζέϊκα χωράφια, 6) Τὰ Παπαδημητρέϊκα, 7) Τα Κουκουσλέϊκα, 8) τὰ Ανω Λεχώνια.
δ) Από Αγιον Λαυρέντιον πρὸς Καραμπάσι. Μέχρι Γουρνιτσιᾶς αἱ αὐταί ἔπειτα : 1) Αἱ ἄνω Μπουρνάζες, κ) τὸ Τζιαμή, 3) τὸ Παληόκαστρο, 4) τὸ Καραμπάση.
ε’) Από Αγιον Λαυρέντιον προς ̔́Αγιον Γεώργιον : 1) Το Ασπρόχωμα, 2) του Γιαννιού Συκιές, 3) αἱ Τσαγκάρες, 4) τὸ Κακοσκάλι, 5) ἡ Κουφάλα, 6) ὁ Χείμαρος τῆς Κουφάλας, 7) ὁ ̔́Αγιος Ιωάννης, 8) ή Μονὴ τῶν Ταξιαρχῶν, 9) ὁ ̔́Αγιος Γεώργιος.
ς’) Από ̔́Αγιον Λαυρέντιον πρὸς Δράκεια: 1) ἡ Χατζίνη, 2) τοῦ Παπαγγέλου, 3) ἡ Γόρη, 4) τὸ Γεφύρι του Αγίου Λαυρεντίου, 5) ἡ ̔Αγία Τριάς, 6) ἡ Δράκεια.
ζ’) Από ̔́Αγιον Λαυρέντιον πρὸς Ζαγοράν : 1) Ο Σταυρός, 2) τὰ Ισιώματα, 3) ἡ Μάνα Νερού, 4) τὰ Ξυνα Νερά, 5) ἡ Τρανὴ Οξυά, β) του Μπασδέκη ἡ Καλύβα, 7) τοῦ Κασσαβέτη ἡ Καλύβα, 8) τὰ Βρωμονέρια, 9) ἡ Γέφυρα χειμάρρας Ζαγορᾶς καὶ 10) ἡ Ζαγορά.
η’) Από ̔́Αγιον Λαυρέντιον προς Κισσόν. Μέχρι Καλύβας Μπασδέκη αἱ αὐταὶ ἔπειτα: 1) Τὸ Μέγα Ἴσιωμα, 2) τὰ Μεστόρια, 3) ὁ ̔́Αγιος Εὐστάθιος και 4) ὁ Κισσός.
Ομοίως ἄλλαι τοπωνυμίαι εἶναι αἱ ἑξῆς 1) αἱ Μπολιάρες, 2) τοῦ Καραουλάνη ὁ Βράχος, 3) του Συλιναριού ὁ μπχός, 4) αἱ Ράχες, 5) ο “Αϊ Λιάς, 6) ἡ Βαθαλάκα, 7) ἡ Μακελάρι, 8) αἱ Ντριμάρες, 9) τὸ Σκιαθάκι, 10) τὰ Κρεββάτια καὶ πολλαὶ άλλαι τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα δεν κατωρθώσαμεν νὰ μάθωμεν.
Η συγκοινωνία τοῦ χωρίου γίνεται κυρίως διὰ τῆς ὁδοῦ ̔Αγίου Λαυρεντίου – Αγριᾶς, ἀποστάσεως 1 1/2 ὥρας, εὑρισκομένης ἤδη εἰς ἀθλίαν κατάστασιν. Εὐτυχῶς ὅμως τῇ ἐνεργείᾳ τοῦ φιλοπροόδου Προέδρου της Κοινότητος κ. Γ. Χρυσοχοΐδου καὶ ἐκ δωρεᾶς τοῦ πρεσβύτου κ. Δ. Μουμτζή ἐξ ἑπτακοσίων χιλιάδων (700.000) δραχμῶν, ἐμελετήθη καὶ ἐχαράχθη ἁμαξιτὴ ὁδὸς ἀπὸ Ἅγιον Λαυρέντιον εἰς Κάτω Λεχώνια ἀποστάσεως 1 1/4 ὥρας ἡ ὁποία πολὺ θὰ εὐεργετήσῃ τοὺς κατοίκους καὶ μεγάλως θὰ συντελέσῃ εἰς τὴν προσέλευσιν προσκυνητῶν καὶ ξένων πρὸς παραθερισμόν. Επίσης ἄλλαι ὁδοὶ εἶναι ἡ τῶν Ανω Λεχωνίων, βατὴ διὰ μέσου τῶν ἐλαιοπεριβολίων, ἀπέχουσα περὶ τὴν 11/2 ὥραν, ἡ τοῦ ̔Αγίου Γεωργίου περὶ τὴν 1 1/2 ώραν, ἡ τοῦ Καραμπασίου περὶ τὴν 1 ὥραν, ἡ τῆς Δρακείας περὶ τὴν 1 ὥραν, ἡ τῆς Ζαγοράς διασχίζουσα τὸ Πήλιον περὶ τὰς 3 1/2 ὥρας καὶ ἡ τοῦ Κισσού περὶ τὰς 3 1/2 ώρας.
Ἐντὸς τοῦ χωρίου καὶ μὲ κέντρον τὴν ἀγορὰν ὑπάρχουσιν αἱ ὁδοὶ Κωνσταντίνου Ζησοπούλου, ὀνομασθεῖσα οὕτως εἰς μνήμην τοῦ ἀειμνήστου Κωνσταντίνου Ζησοπούλου βουλευτοῦ φονευθέντος τὸ ἔτος 1913 εἰς τὴν μάχην τοῦ Δρίσκου, ἡ πρὸς “Αγιον Απόστολον τὸν Νέον διευθυνομένη πρὸς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ ̔Αγίου, ἡ πρὸς τὸ μοναστῆρι διευθυνομένη πρὸς Β. εἰς τὴν μονὴν τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, ἡ πρὸς τὴ Σιμέϊκα, ἡ πρὸς Αγριὰν καὶ ἡ πρὸς Αγιον Γεώργιον. ὅλαι δὲ εἰσὶ πλακοεστρωμέναι (καλτερίμνια). Εκτός τῶν ἀνωτέρω ὑπάρχουσι καὶ ἄλλαι πάροδοι (στενοσόκακα) διευθυνόμενα πρὸς διάφορα σημεία του χωρίου.